နှိုင်းယှဉ်လေ့လာချက်- စကင်ဒီနေးဗီးယားနိုင်ငံများ၏နမူနာပုံစံ (သို့) နောဒစ်ပုံစံ

အိုက်စလန်၊ ဆွီဒင်၊ နော်ဝေ၊ ဒိန်းမတ်နှင့် ဖင်လန်တို့ပါဝင်သော နောဒစ်နိုင်ငံများတွင် အသုံးပြုသောစနစ်ကို နောဒစ်ပုံစံဟု ခေါ်သည်။ နောဒစ်လူမှုထောက်ပံ့ရေးစနစ်ပုံစံဆိုသည်မှာ နောဒစ်နိုင်ငံများတွင် လုပ်အားစျေးကွက်နှင့် ဆက်နွှယ် နေသည့် မူဝါဒများကိုရည်ညွှန်းသည်။

နောဒစ်နိုင်ငံများကြား မတူညီမှုများရှိသော်လည်း လူမှုရေးသွေးစည်းညီညွတ်ရေး၊ လူမှုထောက်ပံ့ရေးသည် တစ်ကမ္ဘာ လုံးနှင့်ဆိုင်သည့်သဘာ၀၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် အားနည်းသောလူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် အစုအဖွဲ့များကို ကာကွယ်စောင့် ရှောက်ရေးနှင့် လူမှုရေးဆုံးဖြတ်ချက်များချရာတွင် အများပြည်သူပါဝင်ဆောင်ရွက်မှု ကျယ်ပြန့်လာစေရေးတို့အပေါ် နောဒစ်နိုင်ငံများအားလုံး အကျယ်အပြန့်တစ်ပြေးတည်း လက်ခံယုံကြည်ထားသည်။ လူမှုထောက်ပံ့ရေးကိုဖော်ဆောင် ရာတွင် ပြုလွယ်ပြင်လွယ်ရှိရေးနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုကို လမ်းဖွင့်ပေးရေးတို့ကို အရေးထားသည်။ နောဒစ်လူမှု ထောက်ပံ့ရေးစနစ်များသည် အဓိကအားဖြင့် အခွန်ကောက်ခြင်းအပေါ် အခြေခံလည်ပတ်သည်။

နောဒစ်လူမှုထောက်ပံ့ရေးစနစ်သည် စျေးကွက်စီးပွားရေးကို မဆန့်ကျင်ဘဲ အတူလက်တွဲလုပ်ဆောင်ရန်ရည်ရွယ် သည်။ နိုင်ငံတကာမျက်နှာစာထက်ပွင့်လင်းမှုရှိရေးသည် ရုပ်၀တ္ထုတိုးတက်ကောင်းစားရေးအတွက် တစ်ခုတည်းသော အာမခံချက်ဖြစ်သည်ဟူသောအချက်အပေါ် နောဒစ်နိုင်ငံများက မျှမျှတတဖြစ်အောင် ထိန်းညှိပေးရန်ကြိုးစားသည်။ အခြားနိုင်ငံများနှင့်မတူသည်က စျေးကွက်လိုလားသောမူဝါဒများ စဉ်ဆက်မပြတ်အောင်မြင်ရေးသည် အများပြည်သူ ၏လိုက်လျောခွင့်ပြုချက်ရှိရန်လိုအပ်သည်ဟု နောဒစ်နိုင်ငံများက သိနားလည်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ပွင့်လင်းမှုရှိရေးမှ ရရှိလာမည့် အကျိုးစီးပွားအသီးအပွင့်များကို နိုင်ငံသားများကြား မျှဝေပေးရမည်ဟုဆိုလိုသည်။ နောဒစ်နိုင်ငံများသည် ဓနဥစ္စာတိုးပွား ကြွယ်၀လာရန် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစီးပွားရေးစနစ်ကို အသုံးချသော်လည်း စွန့်စား မှုများရှိသည်ကို သိနားလည်ထားသလို ယခုလို စွန့်စားလုပ်ဆောင်ရင်းမှ ရရှိလာမည့် အသီးအပွင့်များကိုလည်း မျှဝေ ပေးသည်။

ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းကို လက်ခံပြီး စွန့်စားမှုများကို မျှဝေပေးသော နောဒစ်ပုံစံ စီးပွားရေးစနစ်၏လက္ခဏာမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

• အခမဲ့ပညာရေးနှင့် နိုင်ငံတကာကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကဲ့သို့သော ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုများအပြင် နိုင်ငံ သားများကို ဆင်းရဲမွဲတေမှုမှ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပေးရန် လူမှုရေးလုံခြုံမှုကွန်ရက်တစ်ခုကို ထားရှိခြင်း။ ခိုင်မာသောပစ္စည်းပိုင်ဆိုင်မှုအခွင့်အရေးများ၊ စာချုပ်စာတမ်းဥပဒေများနှင့် စီးပွားရေးကို အလွယ်တကူလုပ် ခွင့်ရမည့် ဥပဒေများ။
• ပြည်သူ့အငြိမ်းစားပင်စင်လစာ
• စီးပွားရေးပွင့်လင်းမှုရှိခြင်းနှင့်ဆက်နွှယ်သော အန္တရာယ်များမှ အလုပ်သမားများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် လူမှုရေးအစီအစဉ်များ၊ အင်စတီကျူးရှင်းများနှင့် တွဲဖက်ကာ လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်ရာတွင် အဟန့်အတား များ လျော့နည်းစေရေး
• အသေးစားကုန်ပစ္စည်းစျေးကွက်စည်းမျဉ်းဥပဒေ။
• အကျင့်ပျက်ခြစားမှု လျော့ပါးရေး။
• အလုပ်ရှင်များ၊ ကုန်သွယ်ရေးသမဂ္ဂများနှင့် အစိုးရကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း။ ထိုသို့ ပူးပေါင်း၍ လက်တွဲ ကြသူများသည် လုပ်ငန်းခွင်အတွက် စည်းမျဉ်းဥပဒေချမှတ်ရာတွင် ဥပဒေက ပြဋ္ဌာန်းပေးသောစည်းမျဉ်းများ ထက် မိမိတို့လက်တွဲကြသူအချင်းချင်း တိုင်ပင်ညှိနှိုင်းကာ စည်းမျဉ်းများကို ချမှတ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။
• ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းအရေအတွက် များပြားစေရန်။
• အလုပ်လက်မဲ့ထောက်ပံ့ကြေးနှင့် အချိန်မတိုင်ခင်စောစီးစွာအငြိမ်းစားယူရသူများအတွက် ပင်စင်ထောက်ပံ့ ကြေးအစီအစဉ်များကဲ့သို့သော လူမှုရေးအကျိုးအမြတ်များ ကူးပြောင်းပေးအပ်ရာတွင် ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာကို မြင့် မားစွာသုံးစွဲရေး။
• ကျန်းမာရေးအတွက် ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာကို မြင့်မားစွာသုံးစွဲရေး
• နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်ရေးသမဂ္ဂအဖွဲ့၏ ၂၀၁၄ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအခွင့်အရေးညွှန်းကိန်းအရ နောဒစ်နိုင်ငံများ သည် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုတွင် အဆင့်အမြင့်ဆုံးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။

ကိုးကား။ နောဒစ်ပုံစံ၊ ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းကို လက်ခံခြင်းနှင့် စိန်ခေါ်မှုများကို မျှဝေခြင်း

Source: The Nordic Model: Embracing Globalization and Sharing Risks

နှိုင်းယှဉ်လေ့လာချက်၊ နော်ဝေရေနံအစီအစဉ်

နော်ဝေနိုင်ငံသည် ပြည်သူလူထု၏အကျိုးစီးပွားအတွက်ရေနံအရင်းအမြစ်များကို အသုံးချစီမံခန့်ခွဲသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့်ယူဆခံရသည်။နော်ဝေနိုင်ငံ၏ရေနံစီမံခန့်ခွဲမှုပုံစံမှာ နိုင်ငံတော်ပိုင်လုပ်ငန်းအဖြစ်မဟာ ဗျူဟာကျကျထားခြင်း၊ ခိုင်မာပြီးစွမ်းရည်ပြည့်မီသောအင်စတီကျူးရှင်းများရှိခြင်း၊ နည်းပညာဗဟုသုတကို စဉ် ဆက်မပြတ်တည်ဆောက်ခြင်း၊ သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်၊ ကျန်းမာရေးနှင့် လုံခြုံရေးတို့ကို အလေးထားသည့် အဆင့်မြင့် စည်းမျဉ်းဥပဒေစနစ်တစ်ရပ်ကို ထားရှိခြင်းတို့အပြင် လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်လုံးက ရေနံအရင်းအမြစ်များကို အခိုင်အ မာထိန်းချုပ်ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ချဆုံးဖြတ်ထားခြင်းတို့ပင်ဖြစ်သည်။