အောက်ပါတို့မှာ အဓိကရွေးကောက်ပွဲစနစ်ငါးမျိုးတွင် တွေ့မြင်နိုင်သည့် ယေဘုယျလက္ခဏာအချို့ဖြစ် သည်။ သို့ရာတွင် မတူကွဲပြားသောရွေးကောက်ပွဲစနစ်များရှိနေသဖြင့် နိုင်ငံတချို့နှင့် တချို့ ရွေးကောက်ပွဲစနစ်အလုပ်ဖြစ်မြောက်မှု မတူညီနိုင်ပါ။ နိုင်ငံတချို့ရှိရွေးကောက်ပွဲစနစ်သည် ကျန်နိုင်ငံများထက် ပိုမိုအလုပ် ဖြစ်နေပါလိမ့်မည်။ ထို့ကြောင့် မည်သည့်ရွေးကောက်ပွဲစနစ်က အကောင်းဆုံးဟူ၍ ဆုံးဖြတ်သောအခါ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ သမိုင်းကြောင်း၊ လူဦးရေနှင့် နိုင်ငံရေးတို့ကို ထည့်စဉ်းစားရန် အရေးကြီးသည်။

မေး။ အနိုင်ရသူအကုန်ယူစနစ် (FPTP) စနစ်၏ အားသာချက်များနှင့် အားနည်းချက်များမှာ မည်သည်တို့ဖြစ်သနည်း။ (ရိုးရှင်းမှု)။

ဖြေ။ အနိုင်ရသူအကုန်ယူစနစ်၏အကြီးမားဆုံးအားသာချက်သည် ရိုးရှင်းလွယ်ကူခြင်းဖြစ်သည်။ ဤစနစ်နှင့် ဆိုပါက ပိုကြီးမားသောပါတီများသည် အမတ်နေရာများကို ပိုရရှိသည်။ ဤစနစ်သည် တစ်ပါတီက ထိန်းချုပ် သည့် အစိုးရများကို ပေါ်ပေါက်စေသည်။ ဤစနစ်သည် ဆုံးဖြတ်ချက်ချခြင်းကို ပိုမိုရိုးရှင်းစေနိုင်သည်။ ထို့အပြင် မဲဆန္ဒနယ်မြေတစ်ခုစီတွင် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ယောက်စီရှိသည်။ FPTP စနစ်တွင် အမတ်နေရာများကို မည်သို့ဖြည့်ဆည်းမည်ဆိုသည်ကို သိရှိရန် ရှုပ်ထွေးသောတွက်ချက်မှုများ မပါဝင်ပါ။

ဤစနစ်၏အားနည်းချက်မှာ အနိုင်မရသော ရွေးကောက်ပွဲဝင်ကိုယ်စားလှယ်များအတွက် မဲအားလုံးသည် အ လေအလွင့်ဖြစ်သွားခြင်းပင်။ ထို့ကြောင် မဲဆန္ဒနယ်မြေများစွာတွင် ထောက်ခံသူများ ပြန့်နှံ့တည်ရှိနေသည့် ပါတီများသည် အချိုးကျကိုယ်စားပြုခံရခွင့်နည်းပါးသည်(ဥပမာ ထိုပါတီများသည် ဆန္ဒမဲများထက် အမတ် နေရာနည်းနည်းပင်ရသည်)။ အခြားတစ်ဖက်တွင် မဲဆန္ဒနယ်မြေတစ်ခုတည်းအတွင်း ထောက်ခံသူများအား လုံးနေထိုင်ကြသည့် ပါတီများသည် ကိုယ်စားပြုခံရခွင့်မှာ လိုအပ်သည်ထက်ပိုများသည်(ထိုပါတီများသည် ဆ န္ဒမဲများထက် အမတ်နေရာများကို ပိုမိုရရှိသည်)။

မေး။ ကြိုက်နှစ်သက်မှုဦးစားပေး ဗဟု/အများစုဆန္ဒမဲစနစ်၏ အားသာချက်များနှင့် အားသာချက်များမှာ မည် သည့်အရာများဖြစ်သနည်း။ (အများစုထောက်ခံမှု)

ဖြေ။ ဤစနစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ကိုယ်စားလှယ်အနေဖြင့် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရရန် မဲဆန္ဒနယ်မြေ တစ်ခုတွင်း မဲအများစု(၅၀ရာခိုင်နှုန်းကျော်) ရရှိရမည့် အားသာချက်ရှိနေသည်။ FPTP စနစ်(ရွေးကောက်ပွဲဝင် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး ၅၀ရာခိုင်နှုန်းထက်နည်းလျှင် အနိုင်ရနိုင်)နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ဤစနစ်သည် ရွေးကောက် ပွဲဝင်ကိုယ်စားလှယ်များကို မဲဆန္ဒနယ်မြေတစ်ခုတွင်း ပြည်သူအများစုအားကိုယ်စားပြုနိုင်စေရန် ပံ့ပိုးပေး သည်။ ဤစနစ်၏သက်ရောက်မှုမှာ AV သည် FPTP စနစ်ထက် အချိုးကျမှုပိုရှိသည်။

သို့ရာတွင် ဤစနစ်သည် မဲဆန္ဒနယ်မြေတစ်လျှောက် မဲများပြန့်နှံ့ရှိသည့် ပါတီငယ်များကို ပါလီမန်အတွင်း ကိုယ်စားပြုခံရခွင့်မှ ရပ်တန့်ပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အခြားသော ပီအာစနစ်များထက် အချိုးကျမှု ပိုနည်းပါးသည်ဟူသောအဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။

မေး။ လွှဲပြောင်း၍ရသောတစ်မဲတည်းပေးစနစ်၏အားသာချက်များနှင့် အားနည်းချက်များမှာ မည်သည့်အရာ များဖြစ်သနည်း။

ဖြေ။ ရွှေ့ပြောင်း၍ရသောတစ်မဲတည်းပေးစနစ်ကြောင့် ပါတီငယ်လေးများသည် ကိုယ်စားပြုခွင့်ရလာနိုင် သည်။ ပါတီထောက်ခံသူများအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ကိုယ်စားလှယ်များကြား ရွေးချယ်မှုလည်းပြုလုပ်နိုင် သည်။

ဤစနစ်၏အားနည်းချက်မှာ မဲဆန္ဒနယ်မြေများ အရွယ်အစားကြီးမားခြင်းကြောင့် ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် မဲဆ န္ဒရှင်များကြား အလှမ်းကွာဝေးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ FPTP စနစ်တွင်မူ မဲဆန္ဒရှင်များနှင် ကိုယ်စားလှယ်များ ကြား အများကြီးပိုမိုနီးကပ်သောဆက်ဆံရေးရှိသည်။ STV စနစ်က အခြားသောစနစ်များထက် ပိုမိုရှုပ်ထွေးပါ သည်။

မေး။ ပါတီစာရင်းလိုက်စနစ်၏အားသာချက်များနှင့် အားနည်းချက်များမှာ မည်သည့်အရာများဖြစ်သနည်း။ (အချိုးကျမှု)

ဖြေ။ ပါတီစာရင်းလိုက်စနစ်တွင် ဆန္ဒမဲရာခိုင်နှုန်းသည် ပါတီတစ်ဖွဲ့ ရရှိသည့် အမတ်နေရာ ရာခိုင်နှုန်းအတိုင်း အတူတူပင်ဖြစ်လိမ့်မည်။ အကျိုးရလဒ်ကမူ ပါတီစာရင်းလိုက်စနစ်သည် အချိုးကျမှုအရှိဆုံးစနစ်ဟု ဆိုနိုင်ပါ သည်။

ဤစနစ်၏အားနည်းချက်များမှာ မဲဆန္ဒရှင်များအနေဖြင့် တစ်ဦးချင်းကိုယ်စားလှယ်ကို မဲပေးခွင့်မရခြင်းဖြစ် သည်။ ဤအချက်က မဲဆန္ဒရျင်များနှင့် ကိုယ်စားလှယ်များကြား ဆက်ဆံရေးကို အားနည်းစေနိုင်သည်။ မဲဆ န္ဒရှင်များသည် ပါတီစာရင်းတွင် အဆင့်ပိုမြင့်သည့်နေရာ၌ ပေးထားသောကိုယ်စားလှယ်များအပေါ် ဩဇာ ညောင်းခွင့် လုံးလုံးမရှိ သို့မဟုတ် အနည်းငယ်ပင်ရှိသည်။ ဤစနစ်သည် မဲဆန္ဒရှင်များ ရွေးချယ်မှုကို လျော့ကျ စေနိုင်သော်လည်း ပါတီများကို လူနည်းစုအုပ်စုများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ထွက်ပေါ်လာအောင် မြှင့်တင်ရန်အ ခွင့်အရေးကို ပေးအပ်သည်။

မေး။ ကိုယ်စားလှယ်ကို မဲပေးရာတွင် ရောနှောထားသောစနစ်ကိုသုံးခြင်း၏ အားသားချက်များနှင့် အားနည်း ချက်များမှာ မည်သည့်အရာများဖြစ်သနည်း။ (အချိုးမတူသောကိုယ်စားပြုခြင်း)

ဖြေ။ ဤစနစ်သည် FPTP နှင့် PR စနစ်များ၏ အားသာချက်များကို ပေါင်းစပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည် မှာ ဤသို့ပေါင်းစပ်ထားသောစနစ်က ပြည်သူများ မဲပေးရမည့်အရာနှင့်အညီ အနည်းနှင့်အများ အချိုးအစား ညီသောရလဒ်များကို ထွက်ပေါ်စေနိုင်သည်။ တစ်ပါတီကို စုပြုံထောက်ခံမှုအများအပြားရသောအခါ တစ်ပါတီ အစိုးရကိုလည်း ထွက်ပေါ်စေနိုင်သည်။ ထို့အပြင် မဲများကို အညီအညာခွဲဝေပေးထားလျှင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ တစ်ရပ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

စာရင်းလိုက်စနစ်ကဲ့သို့ ဤစနစ်တွင်လည်း အားနည်းချက်အတူတူပင်ရှိသည်။ သို့ရာတွင် မတူသောကိုယ်စား လှယ်နှစ်မျိုး(မဲဆန္ဒနယ်မြေရှိသူနှင့် မရှိသူ)ကို လိုအပ်သည်။ ဤအချက်မှာ မဲဆန္ဒရှင်များကို စဉ်းစားရဝေဝါး သွားစေနိုင်သည်။

မေး။ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရသည် ဒီမိုကရေစီနှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပါသလား။

ဖြေ။ အချိုးကျကိုယ်စားပြုခြင်းကို ထောက်ခံကြသူများက FPTP စနစ်နှင့် ကြိုက်နှစ်သက်မှုဦးစားပေးစနစ် များသည် နိုင်ငံသားများ၏ဆန္ဒမဲများကို ညီတူညီမျှ မဆက်ဆံသဖြင့် ဒီမိုကရေစီနည်းမကျဟု ဆိုကြသည်။ ရွေးကောက်ပွဲရှုံးသောကိုယ်စားလှယ်များအတွက် ပေးသောဆန္ဒမဲများသည် အလေအလွင့်ဖြစ်သွားပြီး မဲဆန္ဒ ရှင်အများအပြား ကိုယ်စားပြုခွင့်မရဖြစ်သွားရသည်ဟု ၎င်းတို့က ပြောသည်။ ဤအချက်သည် တန်းတူညီမျှ ရေးအခြေခံမူကို ဆန့်ကျင်နေသည်ဟု ဆိုသည်။ ဤသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ မဲဆန္ဒနယ်မြေ၏ လူနည်းစုထောက်ခံမှုကို သာရရှိသည့် ပါတီများသည် အစိုးရတစ်ရပ်လုံးကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်များကို ဝေဖန်သူများကမူ အချိုးကျစနစ်များမှာ အများအား ဖြင့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရများကို ဖြစ်ပေါ်စေသဖြင့် ဒီမိုကရေစီနည်းမကျဟု ပြောသည်။ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့များ ကြောင့် ပါတီခေါင်းဆောင်များသည် မဲဆန္ဒရှင်များကို မဟုတ်ဘဲ အစိုးရကိုသာ ရွေးချယ်ခွင့်ရသွားသဖြင့် ဒီမို ကရေစီနည်းမကျပါဟု ၎င်းတို့က ထောက်ပြသည်။ ဤအချက်သည် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် တာဝန်ခံခြင်း တို့ကို လျော့ကျစေသည်ဟု ဆိုသည်။ အချိုးကျစနစ်များကြောင့် ပါတီငယ်လေးများသည် ယင်းတို့၏မဲဝေစု ခွဲတမ်းထက် အာဏာပိုမို ရရှိလာကြသည်။ ဥပမာပြရလျှင် ပါတီကြီးနှစ်ဖွဲ့ကြား အများစုဆန္ဒမဲ ပြတ်ပြတ်သားသားမရသောအခြေအနေဖြစ်လျှင် ထိုနှစ်ဖွဲ့သည် အများစုဆန္ဒမဲကို ရရှိရန် ယင်းတို့နှင့်ပူးပေါင်းရေး ပါတီငယ် လေးများကို ကြိုးစားစည်းရုံးရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုပါတီငယ်လေးများသည် ပူးပေါင်းမှုတစ်စိတ်တစ်ဒေသအဖြစ် အကျိုးခံစားခွင့်များစွာကို တောင်းဆိုနိုင်ပြီး အာဏာအများအပြားကိုလည်း ရရှိနိုင်သည်။

မေး။ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စဉ်၏တရားမျှတမှုကို မည်သို့အာမခံပေးနိုင်သနည်း။

ဖြေ။ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စဉ်၏တရားမျှတမှုကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်သော အဓိကအကြောင်းရင်းမြစ်သုံးခုရှိသည်။ အာဏာရပါတီမှဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲမသမာမှုနှင့် ဓနဥစ္စာ၏လွှမ်းမိုးမှုတို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။

မေး။ အာဏာရပါတီမှ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းသည် လွတ်လပ်၍တရားမျှတသောရွေးကောက်ပွဲများအတွက် အန္တရာယ်တစ်ခု မည်သို့ဖြစ်နေသနည်း။

ဖြေ။ ပထမဆုံးအန္တရာယ်မှာ အာဏာရပါတီများသည် ရွေးကောက်ပွဲကို လွှမ်းမိုးနိုင်ရန် အစိုးရအဖြစ် ၎င်းတို့၏အာဏာကို အသုံးချလာခြင်းဖြစ်လိမ့်မည်။ အဆိုပါအန္တရာယ်ကို လုံးလုံး ဖယ်ရှားပစ်၍မရနိုင်ပါ၊ သို့သော် တစ်နည်းနည်းဖြင့် အန္တရာယ်ကို လျှော့ချပစ်နိုင်သည်။

အရေးကြီးဆုံးမှာ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စဉ်တစ်ခုလုံးကို သီးခြားလွတ်လပ်သောရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တစ်ရပ် က ကြီးကြပ်သင့်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ အဆိုပါကော်မရှင်ကို ပါတီအားလုံး အတည်ပြုလက်ခံသင့်သည်။ ပါတီ အားလုံးတွင် လူထုပိုင်မီဒီယာကို တန်းတူ ချဉ်းကပ်နိုင်ခွင်ရှိသင့်သည်။

ယခုတင်ပြသောအန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန်နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ရပ်မှာ ပါတီဝင်များနှင့် အစိုးရ၏ အခန်း ကဏ္ဍများနှင့် တာဝန်၀တ္တရားများကို လုံး၀သီးခြားခွဲထားရန်ပင်ဖြစ်သည်။ ပါတီဝင်များသည် မဲဆွယ်စည်းရုံး ရေးအတွက် တာဝန်ယူသင့်ပြီး အစိုးရဝန်ထမ်းများမှာ အစိုးရအဖွဲ့ကို စီမံလည်ပတ်ရေးအာရုံစိုက်သင့်သည်။

မေး။ ရွေးကောက်ပွဲမသမာမှုသည် လွတ်လပ်၍တရားမျှတသောရွေးကောက်ပွဲများအတွက် အန္တရာယ်တစ်ခု မည်သို့ဖြစ်နေသနည်း။

ဖြေ။ ဒုတိယအန္တရာယ်သည် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ကိုယ်စားလှယ်များ၊ ပါတီဝင်များနှင့် ပါတီထောက်ခံကြသူများ မှ ကျူးလွန်လာမည့် မသမာမှုနည်းလမ်းပေါင်းစုံကြောင့် ဖြစ်လာရသည်။ မသမာမှုဖြစ်ရပ်များတွင် မဲဆန္ဒရှင် များကို လာဘ်ထိုးခြင်း၊ လူထုကို မဲပေးရန်မှတ်ပုံတင်မရအောင် တားဆီးခြင်း၊ မဲဆန္ဒရှင်များကို ခြိမ်းခြောက် ခြင်း၊ အတိုက်အခံကိုယ်စားလှယ်များကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တားခြင်းနှင့် မဲရေတွက်ခြင်းဖြစ်စဉ်တွင် ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။

ဤသို့မသမာမှုများအတွက် လုံလောက်သောရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ရွေးကောက်ပွဲတာဝန်ရှိသူများက ကိုယ်စားလှယ်များ နှင့် မဲပေးသူများကို ကာကွယ်ပေးပြီး မည်သည့်မသမာမှုလုပ်ရပ်မှ မဖြစ်ပေါ်ရန် လုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်သည်။ ထို့အပြင် ရဲများနှင့် တာဝန်ရှိသူများသည် ရိုးသားမှုရှိပြီး အစွဲကင်းရန်လိုလည်း လိုအပ်သေးသည်။ နိုင်ငံတကာ လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများကလည်း မသမာမှုကို ကာကွယ်တားဆီးပေးရန်လည်း ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်သည်။ ‘လွတ်လပ်၍တရားမျှတသော’ရွေးကောက်ပွဲများဖြစ်ပေါ်ရန်နှင့် ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်ရေးအတွက် နိုင်ငံ တကာစံချိန်စံညွှန်းများကို ယခုအခါ ရေးဆွဲထားပြီး အကျယ်အပြန့်လက်ခံထားကြပြီးဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးသမားများကိုလည်း ကောင်းစွာလေ့ကျင့်ပေးထားလျှင် အဆိုပါစံချိန်စံညွှန်းများကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ရန် ၎င်းတို့က ကူညီပေးနိုင်သည်။

မေး။ ဓနဥစ္စာ၏လွှမ်းမိုးမှုသည် လွတ်လပ်၍တရားမျှတသောရွေးကောက်ပွဲများအတွက် အန္တရာယ်တစ်ခု မည်သို့ဖြစ်နေသနည်း။

ဖြေ။ နောက်အရေးပါသောအန္တရာယ်မှာ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးချမ်းသာမှု သို့မဟုတ် ချမ်းသာသောထောက်ခံသူများက တစ်ဦးချင်းကိုယ်စားလှယ်များကိုဖြစ်စေ၊ ပါတီများကိုဖြစ်စေ ပေးလာနိုင်သောအားသာချက်မှ ပေါ်ပေါက်လာ ခြင်းဖြစ်သည်။ ပါတီတချို့သည် တခြားပါတီများထက် ရန်ပုံငွေအများကြီး ပိုရလျှင် ဤအချက်သည် ရွေး ကောက်ပွဲများ၏တရားမျှတမှုကို လျော့ကျသွားစေနိုင်သည်။ ပိုချမ်းသာသောပါတီများက မီဒီယာ၊ မဲဆွယ် စည်းရုံးရေးဘဏ္ဍာငွေများနှင့် ဝန်ထမ်းအင်အားပိုင်းကို ပါတီငယ်များထက် ပိုမိုချဉ်းကပ်ရရှိနိုင်သည်။ ဤအ ချက်သည် မဲဆန္ဒရှင်များ၏ အတွေးအမြင်အားလုံးကို တန်းတူ စဉ်းစားသုံးသပ်နိုင်စွမ်းအား လျော့ကျစေသည်။

ဤအန္တရာယ်ကို ကာကွယ်ရန်အရိုးရှင်းဆုံးနည်းမှာ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ပါတီများက(နှင့် ယင်းတို့ထံပေးထားသော) သုံးစွဲနိုင်သည့် ငွေကြေးပမာဏများကို ကန့်သတ်ချက်များ ချထားရန်ပင်ဖြစ်သည်။ နောက်ထပ် ဖြေရှင်းနည်းမှာ ကိုယ်စားလှယ်များအားလုံးထံ လူထုပိုင်မီဒီယာဆီ လွတ်လပ်စွာချဉ်းကပ်နိုင်ခွင့်ပေးလိုက်ရန် ဖြစ်သည်။

မေး။ နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ ပြည်သူ့ရန်ပုံငွေသုံးစွဲမှုကို ထောက်ခံသော အဓိကဆွေးနွေးတင်ပြချက်များမှာ မည်သည်တို့ဖြစ်သနည်း။

ဖြေ။ နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာသုံးစွဲရေးကို ထောက်ခံသော အဓိကဆွေးနွေးတင်ပြချက်များတွင် အောက်ပါတို့ပါဝင်သည်။

• ဒီမိုကရေစီစနစ်တွင် ပါတီများသည် အလွန်အရေးပါသည်။ ဤသို့အရေးပါမှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ ပေးခြင်းဖြင့် အသိအမှတ်ပြုပေးသင့်သည်။
• ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာငွေသည် ချမ်းသာပြီးအရှိန်အဝါကြီးမားသောထောက်ခံသူများ၏လွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချပေးလိမ့်မည်။ ဤသို့လျော့ကျပါက ပါတီများကြား အဆင့်ပိုတူစွာ ကွင်းဆင်းယှဉ်ပြိုင်မှုကို ဖြစ်ပေါ် စေသည်။
• ချမ်းသာသောတစ်သီးပုဂ္ဂလ ပံ့ပိုးထောက်ပံ့သူများကို မဲဆန္ဒရှင်များထက် မူဝါဒနှင့် ဥပဒေပြုဖြစ်စဉ်အပေါ် ပိုမိုလွှမ်းမိုးဩဇာညောင်းမှုရှိစေရန် တားဆီးပေးလိမ့်မည်။
• ချို့တဲ့သောလူများ ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်လာရန် ပိုမိုလွယ်ကူစေလိမ့်မည်။ ပုဂ္ဂိုလ်အရကြွယ်၀ချမ်းသာမှုကသာ အမတ်အဖြစ်ရွေးကောက်ယှဉ်ပြိုင်ရာတွင် ကုန်ကျမည့်စရိတ်များကို တတ်နိုင်သည်။ ပြည်သူ့ ဘဏ္ဍာသည် ချို့တဲ့သောသူများကို ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်လာရန် ပိုမိုလွယ်ကူစေနိုင်သည်။

မေး။ နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ ပြည်သူ့ရန်ပုံငွေသုံးစွဲမှုကို ကန့်ကွက်သော အဓိကဆွေးနွေးတင်ပြချက်များမှာ မည်သည်တို့ဖြစ်သနည်း။

ဖြေ။ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာကို ကန့်ကွက်သောအဓိကဆွေးနွေးတင်ပြချက်များတွင် အောက်ပါတို့ပါဝင်သည်။

• နိုင်ငံတော်သည် တစ်ဖက်စွန်းရောက်သော သို့မဟုတ် ဒီမိုကရေစီနည်းမကျသောပါတီများကို ပံ့ပိုးကူညီပေးသည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရောက်သည်။
• ပါတီများကို နိုင်ငံတော်အပေါ် မှီခိုအားထားစေလိမ့်မည်။ ဤသို့ဖြစ်လျှင် ပါတီများ၏ လွတ်လပ်ခွင့် နှင့် အစိုးရအပေါ် ဝေဖန်နိုင်စွမ်းကိုပါလျော့ကျစေလိမ့်မည်။
• ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာမသုံးရေးစနစ်သည် လုံလောက်သောထောက်ခံမှုရသည့် ပါတီများသာ ရွေးကောက်ပွဲ များတွင် ဝင်ပြိုင်နိုင်သည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပါတီများသည် ထောက်ခံသူများမှ လှူဒါန်းမှုဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲမဲဆွယ်စည်းရုံးရေးကို မလုပ်နိုင်လျှင် အစိုးရအဖွဲ့တွင် ပါဝင်နိုင်ရန် လုံလောက်သော ထောက်ခံမှု ထိုပါတီများတွင် မရှိပါ။
• နိုင်ငံရေးပါတီများကို ငွေကြေးမလှူဒါန်းရဟု ပိတ်ပင်ခြင်းထက် ပါတီများအနေဖြင့် ဘဏ္ဍာငွေရရှိသည့်နေရာကို မဲဆန္ဒရှင်များက သိရှိပြီး ယင်းအပေါ်အခြေခံကာ ဆုံးဖြတ်ချက်များချလျှင် ပိုကောင်း ပါသည်။

ကိုးကား - Beetham, David and Boyle, Kevin. Introducing Democracy: 80 Questions and Answers(UNESCO 2009)